සාගරය යනු පෘථිවියේ ජීවයේ මූලාශ්‍රය වන අතර ගෝලීය දේශගුණික පද්ධති නියාමකයා වේ. එය ලොව විශාලතම පරිසර පද්ධතිය වන  අතර ජීවීන්  මිලියන ප්‍රමාණයකට වාසස්ථාන සපයයි. සාගරය පෘථිවි පෘෂ්ඨයෙන් තුනෙන් දෙකකට වැඩි ප්‍රමාණයක් ආවරණය කරයි .වැසි ජලය, පානීය ජලය ,සහ දේශගුණය සාගර තාප අන්තර්ගතය සහ ධාරා මගින් නියාමනය කරනු ලැබේ. බිලියන 3 කට අධික ජනතාවක් සිය ජීවනෝපාය සඳහා සාගර ආර්ථිකය මත යැපේ. කෙසේ වෙතත්, කාර්මික විප්ලවයෙන් පසු මෙහි ආම්ලිකතාවය සියයට 26 කින් වැඩි වී ඇත. සාගරවල තිරසාර භාවිතය ඉදිරියට ගෙන යාමට සාගර ආම්ලිකතාවය වැඩිවීමේ අහිතකර බලපෑම් අවම කිරීම සඳහා ඵලදායී උපාය මාර්ග අවශ්‍ය වේ.

තිරසර සංවර්ධන ඉලක්ක කරා යන ප්‍රගතිය පිළිබඳ 2020 වාර්තාවට අනුව, සාගර, සමුද්‍ර පරිසරය සහ කුඩා පරිමාණ ධීවරයින් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා දැනට දරන ප්‍රයත්නයන්, සම්පත් ආරක්ෂා කිරීමේ අවශ්‍යතාවය සපුරාලන්නේ නැත.

2015 දී එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද තිරසර සංවර්ධන ඉලක්ක 17 අතුරින් “life below water ” යනු 14 වන තිරසර සංවර්ධන ඉලක්කයයි. මෙහි නිල වචන වන්නේ “සාගරය තිරසර ලෙස සංරක්ෂණය කිරීම සහ තිරසර ලෙස භාවිතා කිරීමයි”. ඒ අනුව 2030 වන විට සපුරාලිය යුතු ඉලක්ක 10ක් ඇත.

මෙහි පලමු ඉලක්ක හත මගින් සමුද්‍ර දූෂණය අවම කිරීම, සාගර පරිසර පද්ධතිය ආරක්ෂා කිරීම හා එය යථා තත්ත්වයට පත්කර ගැනීම, සාගර ආම්ලිකතාව අවම කිරීම, තිරසර ලෙස මසුන් ඇල්ලීම, මසුන් ඇල්ලීම සඳහා වන සහනාධාර නතර කිරීම, සාගර සම්පත් තිරසාර ලෙස භාවිතා කිරීමෙන් ලැබෙන ආර්ථික ප්‍රතිලාභ වැඩි කරගැනීම යන ක්ශෙත්‍ර කෙරෙහි අවදානය යොමු කරන අතර. අවසන් ඉලක්ක තුන මගින් සාගරය  සඳහා විද්‍යාත්මක දැනුම, පර්යේෂණ සහ තාක්‍ෂණය වැඩි කිරීම, කුඩා පරිමාණ ධීවරයින්ට සහාය වීම, ජාත්‍යන්තර සාගර  නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සහ බලාත්මක කිරීම කෙරෙහි අවදානය යොමුකර ඇත.

මෙම ඉලක්කයන් සාගරය පිළිබඳ විද්‍යාත්මක දැනුම වැඩි කර ගැනීම සඳහා ද අරමුණු කර තිබේ. සමහර ඉලක්ක වලට 2020 ඉලක්කගත වසරක් ඇත, සමහරක් ඉලක්කගත වසර 2025 සහ සමහරකට අවසාන වසරක් නොමැත.

“Life below water ” ඉලක්කය යටතේ ඇති දර්ශක දහයට ඇතුලත් වන්නේ,

1. *සමුද්‍ර දූෂණය අවම කිරීම (14.1)*

2. *පරිසර පද්ධති ආරක්ෂා කිරීම සහ ප්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරීම (14.2)*

3. *සාගර ආම්ලිකතාවය අඩු කිරීම (14.3)*

4. *තිරසර ලෙස මසුන් ඇල්ලීම (14.4)*

5. *වෙරළබඩ සහ සාගර ප්‍රදේශ සංරක්ෂණය කිරීම (14.5)*

6. *අධික ලෙස මසුන් ඇල්ලීමට දායක වන සහනාධාර අවසන් කිරීම. (14.6)*

7. *සාගර සම්පත් තිරසාර ලෙස භාවිතා කිරීමෙන් ආර්ථික ප්‍රතිලාභ වැඩි කිරීම (14.7)*

8. *සාගර සෞඛ්‍යය සඳහා විද්‍යාත්මක දැනුම, පර්යේෂණ සහ තාක්ෂණය වැඩි කිරීම (14.a)*

9. *කුඩා පරිමාණ ධීවරයින්ට සහාය වීම (14.b)*

10. *ජාත්‍යන්තර මුහුදු නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සහ බලාත්මක කිරීම.*

විකිපීඩියා ඇසුරෙනි .

ocean 1st by oceanlust